W polskim porządku prawnym dopuszczalne jest uznanie stopnia służbowego nadanego
w jednej formacji mundurowej podczas podejmowania służby w innej, jednakże proces ten nie odbywa się automatycznie i każdorazowo wymaga spełnienia ściśle określonych przesłanek ustawowych. Przenoszenie funkcjonariuszy lub żołnierzy między służbami, np. z Wojska Polskiego do Policji, ze Straży Granicznej do Służby Ochrony Państwa bądź z Państwowej Straży Pożarnej do Służby Więziennej, wiąże się z koniecznością weryfikacji zgodności uprzednio posiadanego stopnia służbowego z hierarchią stopni obowiązującą w nowej formacji, a także z oceną kwalifikacji formalnych kandydata.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, każda służba posiada autonomiczny system stopni służbowych oraz odrębne regulacje dotyczące ich nadawania, awansowania i uznawania. Podstawą prawną dla uznania stopnia może być właściwa ustawa pragmatyczna (np. ustawa o Policji, ustawa o Straży Granicznej, ustawa o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, ustawa o Państwowej Straży Pożarnej, ustawa o Służbie Więziennej itd.), jak również akty wykonawcze wydawane przez właściwego ministra lub komendanta formacji. W praktyce uznanie stopnia służbowego z innej formacji jest możliwe, o ile stopień ten ma swój odpowiednik w strukturze stopni służby, do której osoba zamierza przystąpić.
W ramach postępowania kwalifikacyjnego organ uprawniony do przyjęcia do służby dokonuje oceny zarówno formalnych podstaw do uznania stopnia, jak i przesłanek merytorycznych.
Do najczęściej występujących wymagań należy posiadanie odpowiedniego wykształcenia (w tym w szczególności wykształcenia średniego lub wyższego z wymaganą specjalizacją), odbycie stosownego szkolenia zawodowego lub oficerskiego, a także przedstawienie dokumentów potwierdzających przebieg i charakter dotychczasowej służby. W niektórych przypadkach możliwe jest uzależnienie uznania stopnia od uprzedniego ukończenia kursu dostosowawczego lub uzupełniającego w zakresie specyfiki nowej formacji.
Należy podkreślić, że brak spełnienia któregokolwiek z wymogów formalnych, takich jak np. nieposiadanie stopnia oficerskiego przy jednoczesnym braku ukończonej szkoły oficerskiej wymaganej w nowej służbie, może skutkować odmową uznania dotychczasowego stopnia lub jego odpowiednika. Również różnice w strukturze organizacyjnej i kompetencyjnej poszczególnych formacji mogą powodować, że nadanie identycznego stopnia, jak w poprzedniej służbie, nie będzie możliwe z uwagi na brak jego formalnego odpowiednika lub różnice w zakresie przypisanych mu uprawnień.
Warto również zauważyć, że uznanie stopnia nie jest równoznaczne z uznaniem stażu służby dla celów emerytalnych, a także że w przypadku dłuższej przerwy w służbie (np. powyżej 3 lat) może zostać nałożony obowiązek odbycia dodatkowego postępowania sprawdzającego, weryfikacyjnego lub uzupełniającego szkolenia.
Mając na uwadze powyższe, planując przejście do innej formacji mundurowej, warto uprzednio przeanalizować obowiązujące przepisy oraz przygotować pełną dokumentację przebiegu dotychczasowej służby. Pomoc profesjonalnego pełnomocnika prawnego może okazać się nieoceniona zarówno na etapie wstępnej analizy stanu faktycznego, jak i w toku ewentualnego postępowania administracyjnego związanego z uznaniem lub odmową uznania stopnia służbowego.