Postępowanie karne, toczące się przeciwko żołnierzowi zawodowemu, może mieć poważny wpływ na jego dalszą karierę. Zgodnie z art. 111 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, skazanie na karę aresztu wojskowego lub pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania skutkuje obligatoryjnym zwolnieniem żołnierza ze służby. W razie skazania na karę warunkowo zawieszoną, zwolnienie uzależnione jest od decyzji odpowiedniego organu. Co więcej, nawet skazanie na inną karę (grzywnę lub ograniczenie wolności) może spowodować wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, w którym najsurowszą karę stanowi, ponownie, zwolnienie ze służby. Jak uniknąć tych konsekwencji?
Kodeks karny (mający zastosowanie także w stosunku do żołnierzy zawodowych, niezależnie od tego czy odpowiadają za przestępstwo z części wojskowej tej ustawy czy też mające charakter powszechny) przewiduje instytucję warunkowego umorzenia postępowania. Jest to zdecydowanie najkorzystniejsze dla wszystkich podejrzanych rozwiązanie zakładające poddanie ich próbie. W razie wydania wyroku warunkowo umarzającego postępowanie, sąd poddaje sprawcę próbie na okres od jednego do trzech lat. Jeśli w tym czasie będzie on przestrzegał porządku prawnego (w szczególności nie popełni kolejnego przestępstwa) oraz będzie wykonywał nałożone na niego obowiązki (takie jak naprawienie szkody czy powstrzymanie się od określonych zachowań), postępowanie zostanie umorzone w sposób bezwzględny. Ogromnym plusem tego rozwiązania jest to, że sprawca nie jest uważany za osobę karaną – informacja o warunkowym umorzeniu postępowania nie będzie figurować w Krajowym Rejestrze Karnym. Warunkowe umorzenie nie daje także bezpośrednich podstaw do zwolnienia ze służby.
Czy warunkowo umorzyć można każde postępowanie? Nie, z art. 66 kodeksu karnego wynikają ścisłe ograniczenia w tym zakresie. Po pierwsze, sprawca nie może być osobą uprzednio karaną za przestępstwo umyślne. Ponadto, wina i szkodliwość społeczna czynu nie mogą być znaczne. Także dotychczasowe zachowanie skazanego musi stwarzać przypuszczenie, że nawet w razie warunkowego umorzenia postępowania nie będzie on popełniał kolejnych przestępstw. Wreszcie przestępstwo, które popełnił, nie może być zagrożone karą wyższą niż 5 lat pozbawienia wolności.