Ustawa o Obronie Ojczyzny z 11 marca 2022r. zmieniła zasady służby wojskowej w rezerwie, dzieląc ją na rezerwę aktywną i pasywną. Do tej pory rezerwa była jedna- należeli do niej zarówno ci, co przeszli kwalifikację wojskową lecz nie odbyli szkoleń jak i byli wojskowi czy żołnierze Narodowych Sił Rezerwowych. Teraz, zgodnie z art.248 , pasywną rezerwę( nazywaną PR) będą tworzyć osoby które:
- przeszły kwalifikację wojskową (czyli mają określoną kategorię zdolności do służby wojskowej), ale nie odbyli czynnej służby wojskowej i nie złożyli przysięgi,
- osoby, które mają jakikolwiek kurs wojskowy (np. dwutygodniowy w WOT, lub miesięczny w dobrowolnej zasadniczej służbie wojskowej), ale nie złożyły przysięgi wojskowej,
- osoby, które złożyły przysięgę wojskową, mają uregulowany stosunek do służby wojskowej, nie pełnią innego rodzaju służby wojskowej i nie są zainteresowane służbą w wojsku,
- nie ukończyły 55 roku życia, a w przypadku osób posiadających stopień podoficerski lub oficerski – 63 roku życia
Dodatkowo warto pamiętać, że zgodnie z art.249 tej ustawy, rezerwiści pasywni mogą być powoływani na ćwiczenia wojskowe- trwające od 1 do nawet 90 dni bez przerwy w ciągu roku. Rezerwiści ćwiczenia wojskowe mogą odbywać także biorąc udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków oraz w akcjach poszukiwawczych.
Do rezerwy aktywnej(nazywaną AR) trafią wszyscy ci, którzy:
- złożyli przysięgę wojskową i nie pełnią innego rodzaju służby,
- nie ukończyli 55 roku życia, a w przypadku osób posiadających stopień podoficerski lub oficerski – 63 roku życia
- złożą deklarację, że chcą się w takiej rezerwie znaleźć.
Do aktywnej rezerwy mogą więc trafić np. byli żołnierze, emerytowani żołnierze (o ile nie przekroczą limitu wieku), osoby po służbie przygotowawczej, a także byli żołnierze WOT i absolwenci programu przeszkolenia wojskowego „Legia Akademicka”.
Służba w rezerwie aktywnej pełniona jest na podstawie powołania na czas nieokreślony i wiąże się z częstszymi szkoleniami. Żołnierz rezerwy, w przeciwieństwie do rezerwisty pasywnego musi stawić się w koszarach na co najmniej dwa dni w czasie wolnym od pracy raz na kwartał oraz jednorazowo na 14 dni co najmniej raz na trzy lata.
Należy dodać, że służba ta może być też pełniona w trybie natychmiastowego stawiennictwa.
Zgodnie z przepisami ustawy, żołnierz AR-u, na swój wniosek, będzie mógł zostać skierowany do pełnienia służby w polskich kontyngentach wojskowych na stanowiska przewidziane dla żołnierzy zawodowych. A po minimum trzech latach służby w AR-u i uzyskaniu pozytywnej opinii służbowej, rezerwista będzie mógł ubiegać się o powołanie do służby zawodowej.