Zgodnie z art. 234 Ustawy o obronie Ojczyzny Minister Obrony Narodowej powinien określić w rozporządzeniu warunki i tryb zwalniania żołnierzy zawodowych z zawodowej służby wojskowej. Od 16 sierpnia 2022 r. mamy szansę zapoznać się z projektem tego rozporządzenia. Pomimo jeszcze długiej drogi legislacyjnej, zapoznając się z projektem aktu możemy trafić na propozycje licznych zmian w zakresie zwolnień ze służby żołnierzy zawodowych. Poniżej przedstawiamy podsumowanie treści przygotowywanego rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej.
Zgodnie z projektem rozporządzenia, żołnierz zostanie obligatoryjnie zwolniony ze służby w następujących przypadkach:
- skazania prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności lub aresztu wojskowego z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary;
- skazania prawomocnym wyrokiem na karę ograniczenia wolności, pozbawienia wolności lub karę aresztu wojskowego;
- zachowania naruszającego godność lub honor żołnierza lub nielicującego z powagą służby oraz godzącego w dobre imię lub interes Sił Zbrojnych;
- upływu 12 miesięcy zawieszenia w czynnościach służbowych, jeżeli nie ustały przyczyny będące podstawą zawieszenia;
- popełnienia czynu o znamionach przestępstwa albo przestępstwa skarbowego, jeżeli popełnienie czynu jest oczywiste i uniemożliwia dalsze pozostawanie w służbie;
- upływu 12 miesięcy od dnia zaprzestania pełnienia służby z powodu choroby lub pobytu w szpitalu albo innym podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne oraz nie występowanie przesłanek, o których mowa w art. 18 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133, 1621 i 1834 oraz z 2022 r. poz. 655 i 1265).
- wybrania żołnierza na posła, w tym do Parlamentu Europejskiego, senatora, na kierownicze stanowisko państwowe obsadzane na podstawie wyboru oraz do organów wykonawczych samorządu terytorialnego
- odmowy przyjęcia skierowania do wojskowej komisji lekarskiej lub nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się do komisji w określonym terminie i miejscu albo niepoddania się badaniom lekarskim, do których żołnierz został zobowiązany przez wojskową komisję lekarską
- otrzymania niedostatecznej ogólnej oceny w opinii służbowej
- złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego
- odmowy pełnienia służby na równorzędnym lub wyższym stanowisku służbowym
- nieobecności w służbie jednorazowo przez okres trzech dni roboczych, także wtedy, gdy są przedzielone dniami wolnymi od służby lub dodatkowymi dniami wolnymi od służby, która to nieobecność nie została usprawiedliwiona
- zrzeczenia się obywatelstwa polskiego
- wymierzenia kary dyscyplinarnej zwolnienia z dobrowolnych form służby wojskowej;
- orzeczenia środka karnego wydalenia z zawodowej służby wojskowej
- utraty stopnia wojskowego albo zdegradowania
- prawomocnego orzeczenia o wymierzeniu kary dyscyplinarnej usunięcia z zawodowej służby wojskowej
- prawomocnego orzeczenia środków karnych pozbawienia praw publicznych, wydalenia z zawodowej służby wojskowej lub zakazu wykonywania zawodu żołnierza zawodowego
- prawomocnego wyroku sądu na karę pozbawienia wolności lub aresztu wojskowego bez warunkowego zawieszenia jej wykonania
- prawomocnego ukarania przez organ właściwego samorządu zawodowego karą zawieszenia lub pozbawienia prawa wykonywania zawodu (specjalności zawodowej), o ile brak jest możliwości wyznaczenia tego żołnierza na inne stanowisko służbowe
- uznania żołnierza przez wojskową komisję lekarską za niezdolnego do zawodowej służby wojskowej
- osiągnięcia wieku 60 lat lub z dniem upływu terminu zwolnienia z zawodowej służby wojskowej określonego przez Ministra Obrony Narodowej, przy czym termin ten nie może być późniejszy niż dzień osiągnięcia przez żołnierza wieku 65 lat. Wniosek o przedłużenie służby musi zostać złożony do dnia ukończenia 60 roku życia i uzyskać zgodę szefa Ministerstwa
Żołnierz będzie mógł ponadto zostać zwolniony ze służby w przypadkach:
- odmowy wydania lub cofnięcia żołnierzowi wymaganego poświadczenia bezpieczeństwa;
- otrzymania ogólnej oceny dostatecznej w opinii służbowej.
Zgodnie z § 9 projektu rozporządzenia żołnierz wypowiedzenie stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej składa do organu zwalniającego. Wypowiedzenie powinno być dokonane przez żołnierza w formie pisemnej i powinno zawierać oświadczenie woli żołnierza wskazujące jednoznacznie na zamiar wypowiedzenia przez niego stosunku służbowego. Wypowiedzenie uważa się za dokonane, jeżeli zostało ono złożone przez żołnierza bezpośrednio i za potwierdzeniem w kancelarii jednostki wojskowej lub wysłane przesyłką poleconą na adres jednostki wojskowej, w której żołnierz pełni zawodową służbę wojskową. W przypadku dokonania przez żołnierza wypowiedzenia organ zwalniający wydaje decyzję o zwolnieniu żołnierza z zawodowej służby wojskowej, w której określa datę zwolnienia z zawodowej służby wojskowej wynikającą z wypowiedzenia. Wycofanie wypowiedzenia może nastąpić na pisemny wniosek żołnierza, za zgodą organu zwalniającego