utworzone przez Admin | kwi 2, 2025 | aktualności
Ustawa o obronie Ojczyzny wprowadziła głębokie zmiany w przepisach regulujących sytuację żołnierzy, w szczególności – żołnierzy zawodowych. Ten monumentalny akt prawny obejmuje materię wcześniej umieszczoną w szeregu innych ustaw – część z nich zostało zmienione lub uzupełnione, jednak wiele jej przepisów zawiera kopie wcześniejszych regulacji.
W efekcie powstała regulacje potrafią budzić spore wątpliwości. Zgodnie z art. 228 Ustawy (określającym przyczyny fakultatywnego zwolnienia z zawodowej służby wojskowej), żołnierza można zwolnić z tej służby:
- skazania prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności lub aresztu wojskowego z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary (ust. 1 pkt. 1);
- skazania prawomocnym wyrokiem na karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności lub karę aresztu wojskowego z warunkowym zawieszeniem jej wykonania (ust. 1 pkt 6).
Pierwszy z ww. punktów stanowi kopię wcześniejszej regulacji (zawartej w Ustawie o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych), drugi zaś dopisano w obecnie obowiązującej Ustawie). Przyczyny zdublowania regulacji dotyczącej kary pozbawienia wolności lub aresztu w zawieszeniu nie są jasne, podobnie jak powody, dla których kwestię tę (dotyczącą wszakże bardzo zbliżonych sytuacji) rozbito na dwa niezależne, oddalone od siebie redakcyjnie punkty. Nie sposób nie odnieść wrażenia, że nie jest to efekt przemyślanej decyzji ustawodawcy.
Okoliczność ta nie zmienia jednak faktu, że od wejścia w życie Ustawy o obronie Ojczyzny także skazanie na karę ograniczenia wolności może skutkować zwolnieniem ze służby – zależnie od decyzji przełożonego.
utworzone przez Admin | mar 3, 2025 | aktualności
Wbrew panującemu przekonaniu (i w odróżnieniu od ogólnej zdolności do służby wojskowej, tj. kategorii A, B, D lub E) zdolność do zawodowej służby wojskowej (oceniana dwustopniowo – Z, zdolny i N, niezdolny) nie ma charakteru trwałego. Ocena zdolności danej osoby do służby może z czasem ulec zmianie, zależnie od jej stanu zdrowia – w razie jego poprawy (i ustąpienia określonych schorzeń) osoba wcześniej niezdolna do służby może stać się zdolna), zaś w razie pogorszenia stanu zdrowia (pojawienia się nowych schorzeń lub pogłębienia się tych dotychczas istniejących), osoba dotychczas zdolna do służby może przestać nią być. Nad oceną stanu zdrowia żołnierzy stale czuwać powinny Wojskowe Komisje Lekarskie, które w określonych przez obowiązujące przepisy (w szczególności – Ustawę o obronie Ojczyzny) badają stan zdrowia.
utworzone przez Admin | lut 3, 2025 | aktualności
W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 24 października 2024 r. (II SA/Sz 572/24) Sąd przypomniał jak rozumiane jest pojęcie „dobra służby”.
Sąd zauważa, że pojęcie to zostało rozwinięte w ugruntowanym już orzecznictwie sądów administracyjnych. I tak w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 28 października 2022 r. sygn. akt III SA/Po 460/22 charakter powierzonych zadań i kompetencji oraz związane z działalnością wojska publiczne zaufanie mają służyć przeciwdziałaniu zachowaniom mogącym pozbawić je wiarygodności. W takim zakresie dbałość o interes służby (interes społeczny leży w szeroko pojętym interesie Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto, zgodnie z wyrokiem WSA w Poznaniu z dnia 6 marca 2024 r. sygn. akt III SA/Po 894/23 należy przypomnieć, że dekodując użyte w w. w przepisie pojęcia ” zachowania naruszającego godność lub honor żołnierza lub nielicującego z powagą służby oraz godzącego w dobre imię łub interes Sił Zbrojnych” organy trafnie odwołały się do Regulaminu Ogólnego Żołnierza Wojska Polskiego, który wszedł w życie 28 kwietnia 2023 r. We wstępie rozdziału I zatytułowanego „Podstawowe uwarunkowania służby wojskowej” wskazuje się, że godność żołnierza to wartość wypływająca z szacunku dla samego siebie, z poczucia dumy z przynależności do społeczności wojskowej i podjęcia szczególnych zobowiązań wobec Ojczyzny. Honor żołnierza to podstawy i działania, które znamionują uczciwego i prawego człowieka „.
utworzone przez Admin | sty 2, 2025 | aktualności
Decyzją Dowódcy Pułku przedłużono w stosunku do Skarżącego okres zawieszenia w czynnościach służbowych do czasu zakończenia toczącego się w stosunku do ww. oficera postępowania karnego. Jednocześnie zawieszono od najbliższego terminu płatności tj. od miesiąca kwietnia 2024 r. połowę ostatnio otrzymywanego uposażenia zasadniczego oraz wypłatę dodatków o charakterze stałym. Decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Jak wskazano w uzasadnieniu, w dniu 18 grudnia 2023 r. do Dowódcy JW. wpłynęło pismo z Prokuratury Rejonowej w L., w związku z prowadzonym przez Dział do Spraw Wojskowych Prokuratury śledztwem w sprawie przeciwko Skarżącemu podejrzanemu o czyn z art. 230 § 1 k.k w zw.z art. 12 § 1 k.k.
Sprawa trafiła do Sądu, który ostatecznie oddalił skargę żołnierza stwierdzając, że zarówno w orzecznictwie, jak i piśmiennictwie wskazuje się, że celem zawieszenia w czynnościach służbowych jest konieczność natychmiastowego odsunięcia od codziennych zajęć służbowych z uwagi na dobro postępowania prowadzonego przeciwko funkcjonariuszowi lub dobro służby. Przy czym dopuszczalność zawieszenia w wykonywaniu czynności służbowych uzależniona została przez ustawodawcę od samego faktu postawienia zarzutów w postępowaniu karnym, nie zaś od stwierdzenia winy co do popełnionych czynów (por. J. Bulira (w:) Obrona Ojczyzny. Komentarz, red. H. Królikowski, Warszawa 2023, art. 225).
Analiza art. 225 ust. 1 ustawy o obronie Ojczyzny wskazuje na obligatoryjność zastosowania przez organ zawieszenia w czynnościach służbowych wobec żołnierza zawodowego w sytuacji spełnienia określonych w nim przesłanek, tj. gdy zostało przeciwko niemu wszczęte postępowanie karne w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, umyślne ścigane z oskarżenia publicznego. W tym zakresie organ nie został wyposażony w uznaniowość, ale nałożono na niego bezwzględny obowiązek orzeczenia o zawieszeniu. Uznaniowością organu objęty jest wyłącznie okres na jaki orzeczone ma zostać zawieszenie w czynnościach służbowych, gdyż ustawodawca określił jedynie okres maksymalny – 3 miesiące, nie określając przy tym od jakich przesłanek uzależniona powinna być długość zawieszenia w czynnościach służbowych.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 24 października 2024 r. II SA/Sz 572/24.
utworzone przez Admin | gru 2, 2024 | aktualności
Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 sierpnia 2024 r. (II SA/Wa 118/24) wojskowe komisje lekarskie orzekają w dwóch reżimach prawnych, stąd orzeczenia tych komisji dzielą się na dwie grupy (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 marca 2005 r., sygn. akt OSK 1203/04, publ. CBOSA).
Pierwsza grupa orzeczeń wojskowych komisji lekarskich obejmuje kwestię zaliczenia danej osoby do określonej kategorii zdolności do służby wojskowej, jak i samej zdolności do służby wojskowej. Orzeczenia wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach są wiążące dla organów rozstrzygających o powołaniu danej osoby do służby wojskowej lub o zwolnieniu z tej służby. Od takich orzeczeń służy skarga do sądu administracyjnego, gdyż orzeczenia te mają charakter decyzji rozstrzygających istotę sprawy – zdolność do służby wojskowej.
Drugą grupę orzeczeń wojskowych komisji lekarskich stanowią orzeczenia ustalające schorzenia danej osoby, ich związek ze służbą wojskową dla celów odszkodowawczych lub rentowych albo zaopatrzenia emerytalnego oraz inwalidztwo. Podstawę takich orzeczeń stanowią m.in. przepisy ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 2305), ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1100 z późn. zm.), ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 2022 r. poz. 2528 z późn. zm.). Orzeczenia te poddawane są kontroli przez sądy powszechne w ramach rozpoznawanych odwołań od decyzji o świadczeniach odszkodowawczych, rentowych lub z zaopatrzenia emerytalnego. Decyzje administracyjne w tych sprawach wydawane są nie przez wojskowe komisje lekarskie, lecz przez inne organy (wojskowy organ emerytalny lub ZUS). Orzeczenia wojskowych komisji lekarskich w tych postępowaniach mają charakter orzeczenia wstępnego jako jedna z przesłanek rozstrzygnięcia sprawy i nie podlegają odrębnemu zaskarżeniu do sądu administracyjnego.
W świetle powyższego sąd administracyjny nie jest właściwy w sprawie skargi na orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej w przedmiocie związku schorzenia ze służbą wojskową oraz określenia inwalidztwa (por. uchwała Składu Siedmiu Sędziów SN z dnia 27 października 1999 r., sygn. akt III ZP 9/99, publik. OSNP 2000/5/167; postanowienie Składu Siedmiu Sędziów NSA z dnia 6 listopada 2000 r., sygn. akt OSA 1/100, publ. ONSA 2001/2/47; wyroki NSA: z dnia 9 marca 2005 r., sygn. akt OSK 1203/04; z dnia 20 marca 2013 r., sygn. akt II OSK 2227/11, publ. CBOSA).
utworzone przez Admin | lis 1, 2024 | aktualności
Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 16 października 2024 r. (II SA/Po 436/24) zgodnie z art. 185 ust. 4 u.o.o., termin rozpoczęcia pełnienia zawodowej służby wojskowej oraz stanowisko służbowe, na jakim będzie pełniona ta służba, określa rozkaz personalny. Zatem początkiem służby wojskowej jest moment powołania do tej służby wskazany w rozkazie personalnym. Trzeba zauważyć, że tenże rozkaz powinien wskazywać nie tylko moment rozpoczęcia służby, ale także stanowisko służbowe. Oczywistym jest, że obydwa elementy nie muszą być wskazane w tym samym rozkazie, ponieważ stanowisko służbowe na przestrzeni całej kariery wojskowej może się zmieniać.
Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny: „Termin powołania do pełnienia zawodowej służby wojskowej nie musi bowiem pokrywać się z terminem wyznaczenia żołnierza na stanowisko służbowe, które warunkuje podjęcie służby. Powołanie do zawodowej służby wojskowej oznacza nawiązanie stosunku służbowego i skutkuje nabyciem przez żołnierza określonych praw np. do uposażenia. Dopóki jednak żołnierz nie zostanie wyznaczony na konkretne stanowisko służbowe, nie pełni służby.” (wyrok NSA z dnia 8 grudnia 2017 r., sygn. akt I OSK 369/16). Zatem pełnienie służby rozpoczyna się z momentem powołania i wyznaczenia na stanowisko służbowe.
Na podstawie przepisu art. 202 ust. 1 u.o.o., Minister Obrony Narodowej wydał rozporządzenie o stanowiskach. Określił w § 26 ust. 1 rozporządzenia o stanowiskach moment, w którym następuje wyznaczenia żołnierza na stanowisko służbowe. Dokonuje się to po stwierdzeniu daty objęcia przez żołnierza stanowiska służbowego w rozkazie dziennym wydanym przez dowódcę jednostki wojskowej. Co istotne, w rozporządzeniu o stanowiskach przewiduje się niejako dwustopniową procedurę powołania na stanowisko. Pierwszy stopień to decyzja o wyznaczeniu na stanowisko służbowe. Określa się w tej decyzji stopień wojskowy, stan służby, datę wyznaczenia oraz stanowisko służbowe, na które żołnierz jest kierowany. Drugi stopień wydawałoby się, że ma charakter ewidencyjny, jednakże w § 26 ust. 1 rozporządzenia o stanowiskach prawodawca wiąże potwierdzenie objęcia stanowiska w rozkazie dziennym z momentem dokonania się wyznaczenia na stanowisko służbowe. Na poziomie teoretycznoprawnym, należałoby skonstatować, że czynność z § 26 ust. 1 rozporządzenia o stanowiskach jest ostatnią czynnością niezbędną, aby czynność konwencjonalna, jaką jest wyznaczenie na stanowisko służbowe, dokonała się.
Należy więc stwierdzić, że musi zaistnieć stwierdzenie w rozkazie dziennym, że żołnierz zawodowy objął swoje stanowisko, aby ten fakt miał miejsce. Nie jest to zatem tylko czynność o charakterze ewidencyjnym, ale wywołuje ona również skutki materialne. Powyższe wywody są zbieżne z art. 2 pkt 18 u.o.o., w którym definiuje się objęcie stanowiska służbowego. Zgodnie z definicją ustawową, objęcie stanowiska służbowego to „określony w rozkazie dziennym dowódcy jednostki wojskowej dzień przystąpienia żołnierza zawodowego do wykonywania obowiązków służbowych na stanowisku służbowym, na które żołnierz ten został wyznaczony decyzją uprawnionego organu”. Ponownie z punktu widzenia teoretycznoprawnego, definicja ustawowa jest przejawem wynikiem zawężającego podejścia ustawodawcy do rozumienia przepisów prawa. Należy więc tak wykładać przepisy, aby spełnić zamysł ustawodawcy zawarty w definicji.
Nie tylko zatem Minister Obrony Narodowej przewiduje dwuetapowość powoływania żołnierza, ale czyni to sam ustawodawca. Sąd w składzie orzekającym nie dostrzega zatem żadnego konfliktu w relacji ustawa-rozporządzenie, które mogłoby uzasadniać istnienie wątpliwości natury konstytucyjności przepisów podustawowych.
