Zasady ogólne odpowiedzialności dyscyplinarnej

Odpowiedzialność dyscyplinarną ponosi żołnierz, który popełnia przewinienie dyscyplinarne. Przewinienie dyscyplinarne może być popełnione zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie. Nie popełnia przewinienia dyscyplinarnego żołnierz, jeżeli nie można przypisać mu winy w czasie popełniania czynu. Obwinionego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym orzeczeniem organu orzekającego. Niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść obwinionego. W stosunku do sprawcy przewinienia dyscyplinarnego można poprzestać na zwróceniu mu uwagi albo przeprowadzeniu z nim rozmowy ostrzegawczej, jeżeli okoliczności sprawy nie budzą wątpliwości i uznaje się te działania za wystarczające.

Wymierzanie kar dyscyplinarnych i stosowanie środków dyscyplinarnych

Organ orzekający wymierza obwinionemu karę dyscyplinarną lub stosuje wobec niego środek dyscyplinarny według swojego uznania, w granicach przewidzianych ustawą, uwzględniając stopień winy, stopień szkodliwości przewinienia dyscyplinarnego oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które przez ukaranie ma się osiągnąć. Orzekając o ukaraniu, organ orzekający uwzględnia w szczególności sposób popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na obwinionym obowiązków, rodzaj i rozmiar następstw przewinienia dyscyplinarnego oraz właściwości i warunki osobiste żołnierza, przebieg jego służby przed popełnieniem przewinienia dyscyplinarnego i zachowanie się żołnierza po jego popełnieniu. Wymierzenie surowszej kary dyscyplinarnej albo zaostrzenie jej wymiaru lub zastosowanie surowszego rodzaju środka dyscyplinarnego albo zaostrzenie jego wymiaru lub zastosowanie większej liczby środków dyscyplinarnych może nastąpić, jeżeli:

obwiniony działał wspólnie z innymi żołnierzami lub w obecności innych żołnierzy, a także w obecności podwładnego, wspólnie z nim lub na jego szkodę;

• obwiniony znajdował się pod wpływem alkoholu, narkotyku lub innych podobnie działających substancji i środków;
• działanie obwinionego nastąpiło z niskich pobudek lub jego czyn zasługuje na szczególne potępienie;
• w następstwie przewinienia dyscyplinarnego zaistniały poważne skutki dla gotowości i zdolności bojowej oraz interesu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
• przewinienie dyscyplinarne zostało popełnione przed zatarciem ukarania za inne przewinienie dyscyplinarne.

Wymierzenie łagodniejszej kary dyscyplinarnej albo zmniejszenie jej wymiaru lub zastosowanie lżejszego środka dyscyplinarnego albo zmniejszenie jego wymiaru lub zastosowanie mniejszej liczby środków dyscyplinarnych może nastąpić, jeżeli obwiniony:

• działał nieumyślnie;
• podjął starania o zmniejszenie skutków popełnionego czynu;
• nie miał należytego doświadczenia zawodowego w zakresie wykonywanej czynności służbowej;
• ujawnił istotne i nieznane wcześniej okoliczności popełnienia przewinienia dyscyplinarnego;
• złożył wniosek o dobrowolne poddanie się ukaraniu.

Za popełnione przewinienie dyscyplinarne wymierza się tylko jedną karę dyscyplinarną. Za popełnienie kilku przewinień dyscyplinarnych wymierza się jedną karę dyscyplinarną odpowiednio surowszą. Niezależnie od liczby przewinień dyscyplinarnych można zastosować jeden lub więcej środków dyscyplinarnych.

Przedawnienie

Co do zasady nie można ukarać dyscyplinarnie po upływie roku od dnia popełnienia przewinienia dyscyplinarnego

Odstąpienie i warunkowe zawieszenie

Organ orzekający może orzec o odstąpieniu od ukarania albo warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pieniężnej oraz środka dyscyplinarnego polegającego na zobowiązaniu do wykonania dodatkowych zadań służbowych, jeżeli stopień winy lub stopień szkodliwości przewinienia dyscyplinarnego nie jest znaczny, a właściwości i warunki osobiste żołnierza oraz dotychczasowy przebieg jego służby uzasadniają przypuszczenie, że mimo odstąpienia od ukarania albo zawieszenia wykonania ukarania będzie on przestrzegał dyscypliny wojskowej. Warunkowe zawieszenie wykonania ukarania następuje na okres próby, który wynosi od miesiąca do trzech miesięcy i biegnie od dnia, w którym orzeczenie stało się prawomocne. Organ orzekający może zarządzić wykonanie ukarania, które zostało zawieszone, jeżeli żołnierz w okresie próby popełnia przewinienie dyscyplinarne lub uchyla się od spełnienia obowiązku wynikającego z zastosowanego środka dyscyplinarnego.

Stan prawny na 19.07.2022